Mengajar boleh dijelaskan sebagai memberi arahan kepada atau
berkongsi pengetahuan antara seorang individu dengan individu yang lain. Hal ini
juga boleh dijelaskan sebagai cara memberi pengetahuan dan kemahiran yang diperlukn
olehmurid supaya mereka boleh berfungsi dalam kehidupannya. Guru perlu
mendiagnos keperluan pembelajaran yang spesifik atau kurang di kalangan murid
serta menyediakanstrategi tersebut untuk membantu murid mencapai objektif
pembelajaran yang ditentukan.
KAEDAH-KAEDAH DAN TEKNIK PENGAJARAN
1. SUMBANGSARAN
Sumbangsaran merupakan satu aktiviti perbincangan yang
dikendalikan secara kumpulan. Tujuan sumbangsaran menjana idea tanpa mengira
idea tersebut sesuai atau tidak. Cara ini mengelakkan berfokus kepada satu cara
penyelesaian sahaja. Oleh yang demikian,penilaian, perbincangan dan kritikan
ditunda sehingga semua percambahan idea sudah dibuat. Topik perbincangan
haruslah sesuai dengan kebolehan dan minat murid-murid. Dalam kaedah sumbangsaran
ini, tempoh masa untuk mengemukakanidea ditentukan oleh guru. Secara
kebiasaannya, ia ditentukan dalam masa dua puluh minit. Melalui cara ini
murid-murid diberikan peluang untuk mengemukakan seberapa banyak idea atau
pendapat tentang tajuk perbincangan. Semua pendapat atau idea dicatat dalam
pengembangan idea orang adalah digalakkan oleh guru. Sumbangsaran dijalankan
apabila guru memberikan tajuk perbincangan sebelum murid-murid dimasukkan dalam
kumpulan-kumpulan yang tertentu.Setiap kumpulan biasa terdiri daripada 8 hingga
12 orang ahli. Seterusnya murid-murid akan membincang tajuk tersebut dalam
kumpulan masing-masing sebelummembuat pendirian masing-masing tentang masalah
tersebut. Dalam sesi sumbangsaran yang sebenarnya, ahli-ahli akan mengemukakan
pelbagai pernyataan masalah daripada pelbagai sudut pandangan.Namun dalam
setiap aktiviti sumbangsaran guru hendaklah mengambil inisiatif untuk menasihat
murid-murid supaya tidak mengkritik atau menilai pandangan ahli-ahli kumpulan
yang lain. Oleh yang demikian, seorang guru seharusnya bertindak positif dengan
menerima semua idea yang diterima oleh murid-murid. Dalam satu sesi
sumbangsaran, guru seharusnya melantik seorang pengerusi dalam setiap kumpulan
dan peranannya ialah untuk menyelaraskan idea-idea yang akan dipilih oleh
ahli-ahlinya. Pengerusi setiap kumpulan akan merumuskan segala idea-idea selepas
mendapat persetujuan daripada ahli-ahli kumpulan. Dengan cara ini, segala
aktiviti yang dijalankan menunjukkan kaedah menggalakkan pemikiran kreatif
dikalangan murid-murid.Keadah ini merupakan satu kaedah yang penting dalam
proses pengajaran dan pembelajaran kerana iaadalah satu cara untuk memperolehi
banyak idea dalam tempoh masa yang singkat. Dalam kaedah ini, lebih banyak idea
baru dikemukakan oleh murid berbanding dengan kaedah analitikal biasa.
2. BERCERITA
Aktiviti brcerita merupakan satu lagi kemahiran generik iaitu suatu
cara yang boleh digunakan oleh guru. Aktiviti ini boleh mempromosikan minat
dalam mana-mana bahagian kurikulum.Selain itu ia dapat mengembangkan penghargaan
dan keseronokan untuk menikmati kesusasteraan,pengayaan bahasa,
pelbagai pengalaman, mengembang kemahiran mendengar dan memotivasi
murid-murid membaca. Guru seharusnya berinovatif dalam mencari cerita yang
sesuaidengan objektif pengajaran dan pembelajaran. Selain itu, guru juga
berperananuntuk memastikan cerita yang dipilh sesuai dengan peringkat umur
murid-murid dan dapat menarik minat mereka. Secara tambahannya pula, guru
boleh menggunakan bahana-bahan sampingan yang dapat menarik lagi minat
murid-murid terhadap cerita yang hendak disampaikan seperti boneka, tali,
binatang mainan, kertas dan sebagainya. Pada masa yang sama, guru perlulah
mempelbagaikan suara dan nada supaya cerita yang ingin disampaikan
kepada murid-murid menjadi lebih menarik. Kebaikan teknik bercerita ialah ia
dapat melengkapi murid dengan pelbagai kemahiran dan kecekapan bahasa terutamanya
kecekapan lisan. Kaedah ini menggalakkan murid untuk berfikir secara kritis dan
kreatif khasnya apabila guru bertanyakan soalan tentang mora sesuatu cerita. Kemahiran-kemahiran
yang guru perlu menggunakan dalam teknik bercerita ialah
a)Kemahiran verbal seperti projeksi suara, penekanan fasa atau
bunyidan penggunaan ayat-ayat yang mudah.
b)Nada suara yang sesuai
untuk menggambarkan siuasi tertentu dan memiliki kebolehan memanipulsi mimik
muka untuk menunjukkan emosi yang berlainan.
Kemahiran bukan verbal yang perlu dikuasia oleh guru dalam
teknikbercerita ialah gerak mata dan mimik muka yang sangat eksperesif.
Aktiviti yang paling penting dalm teknik becerita ialah hasil perbincangan yang
menyusuli guruselepas tamat guru bercerita. Dalam proses perbincangan, guru
mestilah memastikan yang dia perlu menguji kefahaman murid tentang cerita yang
telah disampaikan olehnya. Guru juga dapat membina pelbagai aktiviti pengajaran
danpembelajaran selepas satu sesi cerita iaitu seperti kefahaman,
latihan tatabahasa dan merumuskan isi-isi penting dalam cerita.Dalam teknik
bercerita terdapat beberapa langkah yang telah ditetapkan.Berikut merupakan
langkah-langkah yang telah dicadangkan untuk aktiviti bercerita :a)Sebelum
bercerita persekitaran yang selesa adalah penting. Jika boleh, suatu tempat duduk
itu perlulah dikemas supaya murid-murid boleh duduk ditempat tersebut dan
mengelilingi pencerita. Jika waktu tersebut guruialah pencerita, guru tersebut
perlu menimbangkan perkara-perkara seperti memastikan cerita yang diperdengarkan
boleh didengari oleh semua murid. Kemudian pastikan bahawa semua murid dapat
melihat pencerita, terutama muka dan tangan.Guru tersebut juga perlu bercerita
dengan kuat dan jelas dengan intonasi suara dan eksperesi muka yang bersesuaian
dengan cerita. Sekiranya pencerita tidak mahu diganggu, guru perlu memberitahu
murid supaya tidak bertanyakansoalan sehingga penghabisan cerita. Perkara yang
paling utama ialah memastikan semua murid memberi perhatian sebelum cerita
itu dimulakan.
3.PERBINCANGAN
pemudah cara dan
membimbing murid sepanjang sesi perbincangan.Seterusnya, guru juga perlu
mengemukakan soalan-soalan divergen dan menggalakan murid-murid untuk menyoal
idea-idea rakan-rakan mereka.Semasa perbincangan, guru perlu mengawal
aktiviti-aktiviti perbincangan supaya urid-murid menumpukan perhatian. Guru
juga mesti meneliti tingkah laku muridagar mereka tidak menyeleweng atau
bermain-main dala satu sei perbincangan.Pada akhir satu sesi perbincangan, guru
bersama murid-murid harus merumuskan isi-isi penting terhadap penyelesaian
masalah dalam perbincangan.
· 4. DEMONSTRASI
Demonstrasi juga dikenali sebagai tunjuk cara. Demonstrasi ialah
satu kaedah untuk melatih murid memerhati dan melakukan sesuatu aktiviti
mengikut prosedur-prosedur yang tertentu. Ia melibatkan demonstrasi oleh guru
dihadapan kelas untuk menunujukkan sesuatu aktiviti atau prosedur atau
langkah pembelajaran.Kuliah memerlukan murid mendengar, demonstrasi memerlukan
murid memerhati. Dalam proses demonstrasi, terdapat satu komunikasi lisan
secara lansung dari guru kepada murid.Ia juga melibatkan pendekatan visual
untukmemeriksa proses, maklumat dan idea. Demonstrasi membolehkan
murid-murid memerhati benda-bemda maujud dan bagaimana mereka berfungsi.
Terdapat demonstrasi tulin, demonstrasiv dengan komen atau demonstrasi
dengan penglibatan dari murid-murid.Lazimnya, guru mendemonstrasi satu gerak
balas atau aktiviti sebelum murid-murid melakukan aktiviti itu secara
individu.Demonstrasi guru ini dijadikan model gerak balas dan jangkaan oleh
murid-murid.Demonstrasi boleh digunakan unruk mengilustrasikan hujah-hujah
atau prosedur secara berkesan, merangsang minat dalam sesuatu topik,memberi model
kemahiran mengajar dan menunjukkan kadar perubahan. Bagi menjalankan demonstrasi
yang berkesan, guru merancang demonstrasi secarateliti, mempraktikkan
demonstrasi, membentuk rangka demonstrasi.
Kemahiran pemudah caraan merangkumi beberapa aspek berikut :
a)Challenging :Menguji kemampuan atau ketabahan seseorang
b)Attending :Memberi perhatian kepada seseorang dalam
satu satuperbincangan
c)Disclosing :Memperlihatkan atau mendedahkan sesuatu perkara
d)Cognitive structuring : Satu kaedah membina kefahamanmenggunakan
pengetahuan sedia ada yang digabung dengan fakta dari sumber yang baru untuk
membentuk suatu kefahaman yang baru yang lebih bermakna dan memuaskan.
e)Feedback : Teknik pemudahcara berdasarkan kepada
pendapat dan penerimaan setiap penerangan.
Ia melibatkan perbincangan secara dua hala
f)Focussing : Proses penumpuan dalaman mengenai kesedaran kendiri
dan pemulihan emosi.
g)Goal-setting : Menetapkan objektif ke arah P & P yang
lebih rasional.
h)Instructing :Pengajaran berdasarkan guru sebagai penyampai maklumat dan menunjukkan langkah-langkah yang perlu dan terperinci
tentang sesuatu topik
i)Modelling:Satu proses
demonstrasi bagi menggambarkan
sesuatu dengan berkesan, menarik minat murid mengikuti proses P & Pdengan
lebih terancang
j)Trailing (menjejak) : Mengesan masalah pelajar dan
memudahcara penyampaian
k) Questioning : Membantu dan melatih pelajar berfikir secaramendalam
dan meluas
l)Reflecting (renungan):Mencermin, menggambar, membayang,berfikir dalam-dalam atau sebagai pantulan sesuatu perkara yang
telah diperkatakan.
m) Thematising : Suatu perbincangan yang
menumpukan kepada tema atau tajuk yang telah ditetapkan.
Terdapat beberapa langkah yang boleh diaplikasikan dalam teknik penyelesaian
masalah. Antaranya ialah penyelesaian masalah, memahami masalah, menentukan
cara-cara penyelesaian masalah,mencuba cara-cara penyelesaian yang baru dan
merumus serta menilai penyelesaian. Dalam kaedah ini.kemahiran berfikir murid
digalakkan kerana murid-murid perlu memikirkan cara-cara penyelesaian tanpa
bantuan guru. Murid-murid akan memikirkan cara-vara mengumpul maklumat yang
dapat menolong menyelesaikan masalah yang diberikan oleh guru. Dalam langkah
merumus dan menilai penyelesaian,murid akan melihat kembali proses penyelesaian
dan menilai sama ada cara penyelesaian berjaya atau tidak.Kelebihan
proses penyelesaian masalah ialah terdapat penglibatan aktif murid-murid dalam
proses pengajaran dan pembelajaran.
Pelbagai teknik lain dapat digunakan oleh guru dalam proses penyelesaian
masalah seperti inkuiri, sumbangsaran, perbincangan dan simulasi. Kelebihan
penyelesaian masalah ialah ia dapat meningkatkan kemahiran berfikir di kalangan
murid-murid dan juga dapat memupuk interaksi sosial yang positif.Selain itu, ia
juga memberikan peluang kepada murid-murid untukmemperlihatkan secara langsung
kreativiti, bakat dan potensi mereka.Kelemahan kaedah penyelesaian masalah
ialah ia memerlukan masa yang panjang untuk dirancang dan dikendalikan oleh
guru. Kaedah ini juga tidak begitu sesuai untuk murid-murid yang lemah dan yang
tidak dapat memikirkan langkah-langkah penyelesaian masalah yang sesuai
Tiada ulasan:
Catat Ulasan